Refraktometr

Refraktometr - jest to urządzenie, do mierzenia gęstości roztworu. W przypadku piwowarstwa domowego chodzi o zawartość ekstraktu w brzeczce. Zasada działania opiera się na zmianie współczynnika załamania światła w zależności od gęstości roztworu. Refraktometry zwykle wyskalowane są w stopniach Brixa, które odpowiadają stopniom Ballinga i Plato. Refraktometr zastępuje areometr. Jego przewaga nad wspomnianym wynika z niewielkiej (kilka kropel) ilości brzeczki/piwa potrzebnej do wykonania pomiaru oraz z dużej dokładności. Większość refraktometrów dostępnych na rynku posiada mechanizm kompensacji temperatury, co oznacza, że nie trzeba korygować odczytu, o ile temp. otoczenia i próbki mieści się w ustalonych granicach (zwykle 10-30°C). Wadą refraktometru jest podawanie mocno zafałszowanego odczytu w przypadku fermentującego piwa. Powoduje to konieczność żmudnych przeliczeń, które na szczęście można wykonać w programach komputerowych (np. ProMash) wspomagających domowego piwowara. Konieczne jest wtedy podanie ekstraktu brzeczki nastawnej. Dla celów piwowarstwa domowego refraktometr powinien mieć skalę 0-32° Brix.

Sposób użycia

Za pomocą pipety (zwykle dołączonej do zestawu)nakrapiamy kilka kropel brzeczki na pryzmat. Następnie zamykamy przykrywkę, która równomiernie rozprowadzi ciecz po powierzchni pryzmatu. Należy zwrócić uwagę, aby nie było pęcherzyków powietrza, bo mogą one zafałszować odczyt. Gęstość odczytujemy patrząc przez okular na źródło światła.

Ciekawostka

Jako ciekawostkę można podać, że za pomocą areometru oraz refraktometru można, dokonując pomiaru gotowego piwa i korzystając z programu ProMash, obliczyć ekstrakt brzeczki nastawnej. Jeśli np. nie zrobiliśmy tego przed rozpoczęciem fermentacji lub gdy chcemy poznać ekstrakt piwa otrzymanego od zaprzyjaźnionego piwowara. Należy przy tym pamiętać, aby próbka była w miarę możliwości bez osadu drożdżowego i wcześniej odgazowana.