|
|
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| [[Plik:Chmiel-makro.jpg|200px|thumb|right|Granulat oraz szyszka chmielowa]]Chmiel zwyczajny (Humulus Lupulus) jest rośliną wieloletnią, dwupienną (kwiaty męskie i żeńskie występują na oddzielnych roślinach). Dla celów piwowarskich uprawia się jedynie rośliny żeńskie, które wykształcają owocostany zwane szyszkami. | | #PATRZ [[:Kategoria:Chmiele]] |
| | |
| ===Skład chemiczny===
| |
| Skład chemiczny chmielu w przeliczeniu na suchą masę wynosi średnio:
| |
| | |
| Substancje goryczkowe - 18,5%
| |
| | |
| Olejki chmielowe - 0,5%
| |
| | |
| Garbniki – 3,5%
| |
| | |
| Białko – 20%
| |
| | |
| Związki mineralne 8%
| |
| | |
| | |
| Skład chemiczny jest uzależniony od odmiany chmielu, warunków uprawy, sposobu dalszego przerobu i przechowywania.
| |
| | |
| ====Substancje goryczkowe (żywice chmielowe)====
| |
| | |
| Substancje te są najbardziej cenionymi składnikami chmielu. Nadają piwu gorzki smak, poprawiają pienistość piwa, dzięki właściwościom antyseptycznym zwiększają trwałość piwa.
| |
| Substancje goryczkowe dzielimy na '''żywice miękkie''' (alfa-kwasy i beta-kwasy) oraz '''żywice twarde''' (nie przedstawiające wartości technologicznej w piwowarstwie).
| |
| Alfa kwasy zwane też '''humulonami''' mają największe znaczenie w nadawaniu piwu charakterystycznej goryczki. Do alfa kwasów należą następujące związki: '''humulon, kohumulon, adhumulon'''. Alfa kwasy powstają w wyniku przekształcenia '''beta-kwasów (lupulon, kolupulon, adlupulon)''' w trakcie dojrzewania rośliny. Reakcja ta jest uzależniona ściśle od warunków pogodowych. Podczas pogodnego ciepłego lata większa ilość beta-kwasów zostanie przekształcona w alfa-kwasy niż podczas lata deszczowego i zimnego. Stosunek alfa-kwasów do beta-kwasów może wynosić od 0 do około 4.
| |
| Nie wszystkie związki wchodzące w skład alfa-kwasów są pożądane. Jedną z substancji która nadaje nieszlachetną goryczkę jest '''kohumulon'''. W hodowli dąży się do tego, aby kohumulon nie stanowił więcej niż 20—25% całkowitej zawartości alfa-kwasów.
| |
| Nierozpuszczalne alfa –kwasy podczas gotowania przechodzą w rozpuszczalne '''izo-alfa-kwasy (izohumulon, izokohumulon, izoadhumulon)''' nadając piwu gorzki smak.
| |
| Alfa-kwasy są substancjami nietrwałymi, są wrażliwe na wysoką temperaturę, wilgotność i tlen. Oszacowano, że podczas przechowywania chmielu w temp 18ºC, przez 2 miesiące 25% alfa-kwasów uległo przemianie. Produktem utleniania zarówno alfa- jak i beta- kwasów są '''żywice twarde''', nie mające żadnej wartości technologicznej, w wyniku ich dalszych przemian może powstać '''kwas walerianowy''' nadający piwu zapach starego sera.
| |
| | |
| ====Olejki chmielowe====
| |
| | |
| Olejki chmielowe to mieszanina różnych substancji lotnych, ich skład jest cechą odmianową poszczególnych gatunków chmielu. Jednym z najważniejszych olejków decydujących o zapachu chmielu jest '''myrcen'''. Jest to związek nadający ostry, surowy, nieszlachetny zapach. Jego duża zawartość jest więc niepożądana.
| |
| Do związków o przyjemnym, szlachetnym zapachu możemy zaliczyć '''beta-kariofilen, beta-farnezen oraz kumuleny'''.
| |
| Podczas gotowania brzeczki z chmielem większość olejków chmielowych ulatnia się, te które pozostają nadają piwu przyjemny chmielowy aromat.
| |
| | |
| ====Garbniki (polifenole)====
| |
| W skład polifenoli wchodzą: '''taniny, flawonole, katechiny i antocyjanogeny.''' Polifenole cechują się ściągającym smakiem. Tworzą one z białkami kompleksy białkowo-garbnikowe, które następnie ulegają wytrąceniu.
| |
| | |
| | |
| Pozostałe składniki chmielu nie mają większego znaczenia w piwowarstwie.
| |
| | |
| ====Pożądany skład chemiczny chmielu aromatycznego====
| |
| Jako aromatyczne chmiele pożądane są odmiany, które mają:
| |
| | |
| - niską zawartość alfa kwasów (max 5-6%)
| |
| | |
| - małą zawartość myrcenu (która ogólnie jest niższa w chmielach szlachetnych), którego nadmiar prowadzi do powstawania aromatów sosnowych i kwiatowych
| |
| | |
| - niską zawartość kohumulonu
| |
| | |
| - stosunek alfa kwasów do beta kwasów około 1
| |
| | |
| - średnią zawartość olejków aromatycznych (od 0.5 do 1.5%)
| |
| | |
| - wysoki stosunek humulenu do kariofilenu (stosunek około 3 uznawany jest za wyróżnik chmieli szlachetnych)
| |
| [[Kategoria:Surowce]]
| |