Moje pierwsze piwo z brewkita
Brewkit jest to nachmielony ekstrakt słodowy w postaci gęstego syropu pakowany w puszki (od 1.2kg do 2kg). W komplecie mamy zawsze saszetkę z drożdżami (w większości przypadków górnej fermentacji) oraz instrukcję obsługi. Naszym zadaniem jest poprawnie przeprowadzić fermentację brzeczki oraz zabutelkować młode piwo. Kupując brewkit możemy wybrać dowolnie styl piwa: pils, bock, stout itp - w ofercie rynkowej jest ich pełna gama. Przygotowanie piwa z brewkita jest najprostszym, ale równocześnie najdroższym sposobem warzenia piwa w domu. Należy też pamiętać, że nie mamy wielkiego wpływu na smak gotowego wyrobu, gdyż większość procesu technologicznego przeprowadził za nas producent brewkita.
Brewkity polecamy na początek przygody z piwowarstwem, aby wyrobić w sobie nawyki związane z fermentacją i rozlewem.
Sprzęt:
podstawowy
• Fermentor, ewentualnie szklany balon o pojemności około 30l.
• Butelki zwykłe, kapsle i kapslownicę lub jeżeli nie chcemy na początek kupować kapslownicy możemy wykorzystać do tego celu butelki z zamknięciem patentowym (po piwie Grolsch, Kelt itp) lub ewentualnie butelki PET
opcjonalny
• Areometr
• Garnek 10l
Przygotowanie brewkita
- z dodatkiem cukru
Producenci najczęściej zalecają dodatek cukru do brewkitów. Jest to opcja ekonomiczna jednak piwo uzyskane w ten sposób jest niskiej jakości, może się cechować wyraźnymi posmakami bimbrowymi, a duży dodatek czystego cukru negatywnie wpływa na pianę. Jeżeli chodzi o rodzaj cukru, to nie ma różnicy między dodatkiem sacharozy (cukru stołowego, białego, buraczanego), a glukozy czy fruktozy.
Jeśli wybierzemy tą opcję wówczas puszkę ekstraktu podgrzewamy i zawartość przelewamy do zdezynfekowanego fermentora, ewentualną pozostałość syropu na ściankach puszki wymywamy gorącą wodą. Następnie dodajemy odważoną ilość cukru, całość uzupełniamy wodą do podanej przez producenta objętości i mieszamy intensywnie. Inna opcja to rozpuszczenie ekstraktu i cukru w gorącej wodzie (wystarczy 5-8l) i gotowanie przez około 10 minut, następnie uzupełnienie zimną wodą do wymaganej objętości.
- bez dodatku cukru, ze zmniejszoną ilością wody
Niektórzy piwowarzy nie chcąc stosować cukru decydują się na zmniejszenie o połowę ilości wody użytej do przygotowania, a co za tym idzie uzyskanie mniejszej ilości gotowego piwa. Opcja ta nie jest jednak zalecana gdyż poziom nachmielenia może być nieakceptowanie wysoki.
Puszkę z ekstraktem podgrzewamy, zawartość przelewamy do zdezynfekowanego fermentora i uzupełniamy połową zalecanej w instrukcji wody.
- z dodatkiem mieszaniny glukozy i suchego ekstraktu
W sklepach piwowarskich dostępne są gotowe mieszanki glukozy z suchym ekstraktem słodowym. Ich użycie daje całkiem dobre rezultaty, a cena jest znacząco niższa niż suchego lub płynnego ekstraktu słodowego. Używa się ich w ilości 1kg jako zamiennika 1kg cukru lub puszki ekstraktu płynnego. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na to, czy jest to mieszanka glukozy z ekstraktem, czy z maltodekstryną (sprzedawana jako tzw. "cukier piwowarski"). Mieszanka z maltodekstryną nie jest zalecana, ponieważ źle wpływa na pianę w gotowym piwie.
Postępowanie w tym przypadku jest takie, jak przy użyciu cukru.
- z dodatkiem ekstraktu słodowego
Opcja najbardziej polecana, polegająca na zastąpieniu cukru niechmielonym ekstraktem słodowym. Pozwala uzyskać dobre, odpowiednio chmielone piwo, bez posmaków bimbrowych charakterystycznych dla piw przygotowanych z dodatkiem cukru. Użyty może zostać ekstrakt suchy lub płynny, jednak z powodu różnicy w cenie najczęściej używany jest ekstrakt płynny.
Puszki z ekstraktem chmielonym i niechmielonym podgrzewamy i ich zawartość przelewamy do zdezynfekowanego fermentora. Następnie uzupełniamy wodą do zalecanej przez producenta objętości i mieszamy dość intensywnie. W przypadku ekstraktu suchego sposób postępowania jest identyczny, jak w przypadku cukru.
Zadawanie drożdży
Przygotowując się do dodania drożdży do fermentora musimy się upewnić, że temperatura brzeczki nie przekracza 30ºC. Drożdże z saszetki możemy rozsypać po powierzchni brzeczki lub też przeprowadzić tzw. rehydratację, czyli drożdże wsypujemy do filiżanki z ostudzoną (<30ºC), przegotowaną wodą, nie mieszamy, czekamy około 20-30 minut i po tym czasie dodajemy zawartość filiżanki do fermentora.
Fermentacja
Drożdże dołączone do brewkita są z reguły drożdżami górnej fermentacji. Nawet brewkity nazwane lager czy pilsner zawierają drożdże, które wymagają wyższych temperatur fermentacji czyli około 18-22ºC (wyjątki od tej reguły są naprawdę bardzo nieliczne).
Po zadaniu drożdży fermentor zamykamy, ustawiamy w miejscu o temperaturze pokojowej i czekamy aż fermentacja się zakończy, zwykle trwa to nie dłużej niż 5-7 dni. Czasami fermentacja kończy się już po 2-3 dniach, szczególnie gdy piwo było fermentowane w wysokiej temperaturze. Jeśli używamy fermentorów wyposażonych w zamknięcie wodne (rurkę fermentacyjną) musimy zwrócić uwagę na szczelność pokrywy. Czasem zdarza się, że mimo zachodzącej fermentacji CO2 nie uchodzi przez rurkę tylko przez nieszczelności pokrywy, dlatego postęp fermentacji najlepiej badać cukromierzem. W żadnym wypadku przy ocenie przebiegu fermentacji nie należy polegać jedynie na tym, co dzieje się z zaworkiem wodnym (rurką fermentacyjną).
Aby mieć pewność, że fermentacja się zakończyła, najlepiej jest użyć cukromierza i za jego pomocą sprawdzać zawartość ekstraktu, jeśli nie zmieni się ona przez dwa kolejne dni piwo możemy rozlewać do butelek. Jeśli nie mamy cukromierza, wówczas pewną oznaką zakończenia fermentacji jest brak piany i unoszących się bąbelków gazu, ale w tym przypadku lepiej jest odczekać pełny tydzień, aby mieć pewność, że fermentacja rzeczywiście się zakończyła.
Rozlew
Przed rozlewem należy przygotować odpowiednią ilość zdezynfekowanych butelek i kapsli. Bardzo ważną sprawą na etapie rozlewu jest dodanie odpowiedniej ilości glukozy/cukru/ekstraktu słodowego w proszku, aby gotowe piwo było nagazowane.
Mamy tutaj dwie możliwości. Surowiec do refermentacji można sypać bezpośrednio do butelek używając miarki (lub też ewentualnie łyżeczki), na 0,5l będziemy potrzebować około 4g cukru lub glukozy (płaska łyżeczka od herbaty). Sposób ten jest najprostszy, ale niezbyt pewny, ponieważ miarki (a szczególnie miara łyżeczki!) nie są szczególnie dokładne. Należy również pamiętać, że miarki są wyskalowane dla cukru stołowego (sacharozy) - używając do refermentacji glukozy krystalicznej należy zwiększyć jej ilość o ok. 15%.
Jeśli posiadamy dodatkowy fermentor z kranikiem wówczas przygotowujemy roztwór glukozy/cukru/ekstraktu (ilość surowca do refermentacji jest uzależniona od gatunku piwa i powinna być indywidualnie dobierana) w około 300ml wody, gotujemy około 5 minut. Następnie po ostudzeniu wlewamy do zdezynfekowanego fermentora z kranikiem i przelewamy do niego piwo (dekantujemy z nad osadów) za pomocą wężyka.
Zabutelkowane piwo pozostawiamy około tydzień w temperaturze pokojowej, a następnie przechowujemy w ciemnym pomieszczeniu w możliwie najniższej temperaturze. Piwo jest gotowe do spożycia po upływie około 3-4 tygodni.